Projekt: „Ewaluacja mid-term postępu rzeczowego i systemu realizacji Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 dla potrzeb przeglądu śródokresowego, w tym realizacji zapisów ram i rezerwy wykonania”
Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020 (PO PW) był instrumentem wsparcia rozwoju społeczno-gospodarczego 5 województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Jego środki – 2 mld euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – przeznaczone były na rozwój innowacyjnej przedsiębiorczości (I Oś Priorytetowa) oraz na ważne, z punktu widzenia spójności i dostępności terytorialnej makroregionu, inwestycje w komunikację miejską i drogi (II Oś Priorytetowa) oraz kolej (III Oś Priorytetowa).
Głównym celem badania była ocena mid-term postępów realizacji celów szczegółowych POPW, określonych dla priorytetów inwestycyjnych ze szczególnym uwzględnieniem zobowiązań wynikających z ram wykonania ustalonych na poziomie osi oraz ocena wkładu interwencji w realizację celów Strategii Europa 2020.
Zadania badawcze, wytyczające cele szczegółowe, były następujące:
- określenie poziomu realizacji celów pośrednich wskaźników na 2018 rok;
- oszacowanie wartości docelowych wskaźników na 2023 rok z uwzględnieniem dotychczasowego stanu wdrażania
- wybór wskaźników, których wartości pośrednie (2018) i docelowe (2023) zostaną osiągnięte w wyższym lub niższym stopniu od zakładanych w POPW i dla każdego wskaźnika określenie przyczyn odchylenia od zakładanej wartości w POPW oraz zaproponowanie skutecznych środków oddziaływania na (pod)działania, których wartości docelowe wskaźników oszacowano na niższym poziomie;
- oszacowanie wartości docelowych wskaźników na 2023 rok z uwzględnieniem rekomendowanych zmian, a także określenie wpływu POPW na wartość docelową wskaźników rezultatu;
- ocena stopnia w jakim poszczególne osie priorytetowe POPW przyczyniają się do osiągnięcia celów zawartych w Strategii Europa 2020.
Badanie ewaluacyjne przebiegało zgodnie z założeniami ewaluacji opartej na teorii (Theory-based evaluation – TBE). Głównym celem tego podejścia było zidentyfikowanie mechanizmów zmiany, czyli określenie sposobu działania POPW i jego efektów (odkrycie tzw. czarnej skrzynki POPW) oraz osadzenie tego w szerszym kontekście.
Cel ten osiągnięto m.in. w wyniku wykorzystania następujących technik badawczych:
- analizy danych zastanych (desk research);
- analiz ekonometrycznych i statystycznych;
- wywiadów jakościowych z przedstawicielami Instytucji Zarządzającej (Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju), Instytucji Pośredniczącej (Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Centrum Unijnych Projektów Transportowych);
- konsultacji z przedstawicielami instytucji zewnętrznych (Główny Urząd Statystyczny, IZ POPT, Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Leszczyckiego PAN, 5 miast wojewódzkich reprezentujących Wydziały Inwestycyjne, PKP PLK S.A., Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości);
- paneli ekspertów [wewnętrznych], w którym uczestniczyli tylko Członkowie Zespołu Badawczego oraz paneli ekspertów [zewnętrznych], w których brali udział eksperci zewnętrzni (spoza Zespołu Badawczego).
Dzięki zastosowaniu różnorodnych metod i technik badawczych uzyskano efekt kumulowania się, weryfikacji oraz wzajemnego uzupełniania danych pochodzących z różnych źródeł, czyli tzw. triangulację źródeł danych, co przyczyniło się do większej obiektywizacji całego procesu badawczego. Dodatkowo, liczny i różnorodny zespół IBC, składający się z ekspertów specjalizujących się w uzupełniających się dziedzinach, zagwarantował uzyskanie możliwie szerokiego spektrum opinii oraz całościowe spojrzenie na zagadnienie badawcze z różnorodnych perspektyw. Badanie ewaluacyjne realizowane w ramach poszczególnych zadań sprawiło, że na poszczególnych etapach wykorzystano wybrane techniki badawcze optymalne z punktu widzenia analizowanych zagadnień.
